مراسم رونمایی آلبوم «هیچ در هیچ» اثر هوشنگ کامکار – قسمت دوم
آلبوم جدید هوشنگ کامکار منتشر شد
جمعهای که گذشت، آلبوم «هیچ درهیچ» تازهترین اثر «هوشنگ کامکار» در فرهنگسرای ارسباران رونمایی شد.
او سپس به «شباهنگام» با صدای «بیژن کامکار» اشاره کرد:
«در این اثر هم تلفیق کلام و شعر نو با موسیقی را میشنویم. وزنها در آن برابر نیستند.
و انگار آهنگساز برای منظومهای موسیقی نوشته است که تاکید و تکیه روی وزن و قافیه نیست؛ بلکه روی موسیقی است. در کار پوئم سمفونیک کردی این اتفاق میافتد و قطعات کوچک و بزرگ که هموزن نیستند کنار هم قرار میگیررد.
در حلبچه و خرمشهر هم این ماجرا را میبینیم انگار ایشان با وزن و قافیه جنگی دارند و آن را عامدانه مقطع میکند و همین جنگ است که آفرینشی را به وجود میآورد.
مدرنیسم آقای کامکار در تمام این سالها در آثارشان دیده میشود و ایشان یک سیر صعودی دارد و با بررسی کارهایشان مشاهده میکنیم به سمتی پیش میرود که فرقی نمیکند برای سازهای ایرانی باشد یا فرم سمفونیکی در آن لحاظ شده باشد؛ به هر حال این مدرنیسم را میتوان در آن مشاهده کرد.
ایشان در «محاق» نیز از یکی از شعرهای بیژن جلالی (راز ابدیت) که در این سیدی هم وجود دارد، استفاده کرده است؛ اما حالا این مدرنیزم را میتوان در هارمونی هم مشاهده کرد.
ایشان خود اسمِ این موسیقی را موسیقی ملی میگذارند؛ اما من اسم آن را موسیقی ملی کامکار میگذارم؛ همانطور که «چایکوفسکی» موسیقی ملی روسی نیست و موسیقی خودِ چایکوفسکی است.»
او همچنین به این نکته اشاره کرد که سرعت رشد مدرنیزم در آهنگسازی آقای کامکار بیشتر از رشدِ فرهنگِ و موسیقی ماست:
«مردم ما نیاز به تربیت موسیقی دارند؛ در این صورت به ارزش آهنگسازی چون «کامکار» بیش از پیش پی خواهند برد؛ چرا که ایشان همیشه خط داده است و هیچوقت خط نگرفته است.
گوش دادن به «هیچ در هیچ» لذتبخش است؛ فرم ملودی و هارمونی این اثر از هارمونی کلاسیک فاصله گرفته است و بیش از «باغهای پژمان» و «محاق» شاهد هارمونیهای قرنِ بیست و دومی هستیم و در کنار آن ملودی هایی برگرفته از موسیقی ایرانی و ردیفی است نیز شنیده میشود؛ ضمن اینکه ملودی آن نیز بسیار دارای ایجاز است. همه چیز کوتاه تکرار میشود و مدام واریاسیون اتفاق میافتد. در این آلبوم تکنیک تاخیر بسیار دیده میشود که جای بحث و بررسی بسیاری دارد.»
احمدرضا احمدی: افتخار میکنم که «هوشنگ» دوست من است
در ادامهی این مراسم، فایلِ صوتیای از «احمدرضا احمدی» منتشر شد که دربارهی این اثر گفته بود:
«من به هوشنگ عزیزم سلام میکنم؛ خوشحالم تازهترین آلبومش منتشر شده، نمیگویم آخرین و میگویم تازهترین؛ چون او همیشه در حال کار است. افتخار میکنم او دوستِمن است و خوشحالم که به فکر شعر معاصر است، دلم میخواست در این مراسم شرکت می کردم اما خود هوشنگ میداند که مریض هستم و نمیتوانم از خانه خارج شوم. به صبا و ارسلان و تمام همکاران هونشگ در این سیدی سلام و درود میفرستم.»
«محمد سریر» : برای شکاندنِ این سدها به «هوشنگ کامکار» تبریک میگویم
اما «محمد سریر» هم در ادامهی این مراسم گفت:
«در شرایطی که آثاری منتشر میشود که هیچ ارزش موسیقایی و کلامی ندارد و این مایهی شرمساری برای کشوری است که در جهان به ادبیاتش شناخته میشود؛ خلاقیتِ هونشگ کامکار در این اثر و در استفاده از اشعار بیژن جلالی ستودنی است.
این اثر مسالهی جدید واندیشهورزی تازهای را مطرح میکند؛ بهخصوص اینکه اصولا نوشتن آثار آوازی برای اشعار سپید کار مشکلی است و اندیشهی بسیار و توانایی شگرفی در آهنگسازی میخواهد تا به فرم خوبی عرضه شود؛ «هوشنگ کامکار» در این اثر توانسته موسیقی جدی و ماندگاری را خلق کند.»
او ادامه داد:
«او در این اثر از بیتی از مولانا بهره برده که دریچهی باز شدن به مولاناست و بعد به اشعار جلالی میرسیم ؛ او این را با موسیقی پیچیدهای بیان کرده است و این پیچیدگیهای وجه بیانی دارد.
البته کلام بخش کوچکی از این اثر است و او به بهترین شکل موسیقی «پلیفونیک» را مطرح کرده است.
در قسمت پایانی این اثر مهربانی و آرامشی موج میزند و میتوان چهرهی دیگری از شخصیت مولانا و جلالی را در آن مشاهده کرد؛ این قطعه وصیتنامهی جلالی است که هوشنگ آن را به موسیقی درآورده است؛ یک مرثیهی شاعرانه است که به بهترین شکل عرضه شده است.
آقای «هوشنگ کامکار» امروز در جهت یک بلوغی اندیشه و هنر موسیقی حرکت میکند و این اثر خون تازهای است که باید در جامعهی ما شنیده شود.
من برای شکستنِ این سدها به او تبریک میگویم.»
هوشنگ کامکار: متاسفم که ما هنوز باید دنبال مجوز بگردیم
«هوشنگ کامکار» اما آخرین سخنرانِ این مراسم بود که از «رضا مهدوی» به خاطرِ انتشارِ این اثر تشکر کرد و از «گلی امامی» که موجباتِ آشنایی او با جلالی را ایجاد کرده است؛ او اما گلایههای خودش را هم داشت:
«بسیار متاسفم که ما مدتها باید به دنبال مجوز ارشاد باشیم.
برای کامکارها و هر کسی که 40 سال در این کشور کار کرده است و شرایط را میداند و میداند چه موسیقیای باید بنویسد و باز باید مدتها در انتظارِ تایید شورای شعر، شورای موسیقی و شورای تطبیق باشد، متاسفم.
به وزارت ارشاد توصیه میکنم که شورای شعر کافی است؛ شورای موسیقی چگونه میتواند روی موسیقی یک اثر قضاوت کند؟ وقتی ما با چنین مشکلاتی روبهرو هستیم؛ وای به حال جوانان؛ آنها باید با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم کنند؟»
او ادامه داد:
«به آهنگسازان توصیخ میکنم از تمام تکنیکهای موسیقی جهان استفاده کند؛ اما آنچه به گوش مردم میرسانند هویتی ملی داشته باشد.
چون اگر فقط بخواهیم موسیقی خیلی آوانگارد را ارایه دهیم، جامعهی ما پذیرشِ آن را ندارد؛ موسیقی ملی ما در خارج از کشور هم استقبال میشود و فعالیت در این زمینه میتواند به تعالی موسیقی کشور ما کمک میکند. هیچ محدودیتی در بهکارگیری تکنیکهای جدید وجود ندارد.»
او سپس به اجرای این اثر توسط «صبا» و «ارسلان کامکار» اشاره و گفت:
«اگر خوانندهی خوبی را میشناسید که بتواند این کار را بخواند و شخصیت هنری داشته باشد، بگویید تا این اثر را اجرا کنم. من تنها چند خواننده را از نظر صدا و شخصیت میپسندم.
این افراد خیلی کم هستند؛ بهخصوص کسانی که بتوانند و علاقه داشته باشند تا این موسیقی را بخوانند، خیلی کم هستند.
من فکر میکنم اگر این کار را استاد شجریان هم میخواندند، به نتیجهی کنونی نمیرسید؛ چون در فضای کاری ایشان نبود. من دنبال خوانندهی مشهور نرفتم که اثرم بهفروش برود.»
او ادامه داد:
«من خودم را آماده کردم که انتقاد بگیرند که چرا از شعر مولانا استفاده کردهام؛ اما به نظر من عرفان سنتی و مدرن در اشعار جلالی به هم پیوند خورده است و به همین خاطر موسیقی این اثر همآمیزی و همزیستی موسیقی ملی و موسیقی مدرن است.»
در پایانِ این مراسم؛ اثر با حضور حمیدرضا نوربخش، محمد سریر، داریوش پیرنیاکان، محمد موسوی، حسامالدین کامکار، قشنگ کامکار، بیژن کامکار، اردشیر کامکار، ارژنگ کامکار، نجمه تجدد و دیگر اعضای خانوادهی کامکار رونمایی شد.
گزارش تصویری این مراسم
منبع:
musicema.com